Akademik Veri Yönetim Sistemi
ÇAKIR Ö. (Yürütücü), KELLEVEZİR I., Öğretmiş Y. E., Elmadibi A., TÜRKÖZ BAKIRCI G.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2023
COVID-19 salgınının hızlı bulaş etkisiyle tüm dünyayı etkisi altına alması salgınla mücadele
edilmesi için dünya ülkelerinde çeşitli kısıtlayıcı tedbirlerin uygulanmasını beraberinde
getirmiştir. Tarım ve gıda sektörü kısıtlama ve COVID 19 tedbirleri çerçevesinde üretim
açısından diğer sektörlerden farklı bir seyir izlemiştir. Gıda sektörü ve gıdanın kaynağı tarım
sektörü artan güvenli gıda talebi nedeniyle bu süreçten en hızlı ve derin şekilde etkilenen
sektör olmuştur. Bu etki sosyal ve ekonomik boyutlarda geniş bir kitleyi kapsamaktadır.
Proje kapsamında gerçekleştirilen araştırmada İzmir İli tarım sektörü açısından öne çıkan
Ödemiş, Kemalpaşa ve Bergama ilçelerinde pandemi sürecinin sosyo-ekonomik etkileri
araştırılmıştır. Araştırmada karma araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırma kapsamında,
toplam 85 bireysel katılımcı ile görüşülmüştür. 15 firma ile sektörel görüşmeler yapılmıştır.
Çalıştay kapsamında odak grup görüşmesi notları da analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular
pandemi sürecinin, tarımsal üretimi başlangıçta düşük bir seviyede olumsuz etkilese de
ilerleyen zamanda üretimin artarak devam ettiği, genel olarak işçi ve kendi nam ve hesabına
çalışan çiftçilerin COVID 19 salgınından olumsuz etkilenmediğini göstermiştir. Hastalığa
yakalanma oranı düşük olup, salgın ve kısıtlamalar boyunca gerekli önlemleri alarak
çalışmaya devam ettikleri saptanmıştır. Bulgular tüm dünyada olduğu gibi artan gıda talebi
nedeniyle, açık havada çalışma koşulları ve kent merkezleri ile ilişkilerin kısıtlı kalması
nedenleriyle tarım sektörünü olumsuz etkilememiştir. Beklenenin aksine salgın ile birlikte
tarım ürünleri talebine bağlı olarak artan fiyatlar gelir düzeylerinde artış meydana getirmiştir.
İşgücüne ilişkin olarak kalifiye eleman ihtiyacının yüksek olduğu, yabancı işgücünün arttığı
belirtilmiş olup, pandemi döneminde hem tarım hem hayvancılıkla ilgili üretimin devam ettiği
çiftçi, tarım işçisi ve veterinerlerin sahada olduğu üzerinde durulmuştur. Sosyal ve psikolojik
etkiler bakımından ise “sağlık”, “kırsal yaşamın değeri”, “köye dönüş” ve “toprağın değeri”
gibi kavramların öne çıktığı görülmüştür. Toprağın ve tarımsal üretimin hem kentli nüfus hem
de kırsal nüfus açısından öneminin anlaşıldığı, salgın hastalık ve benzeri afetlere karşı
dirençlilik açısından tarıma ve güvenli gıdaya verilen değerin artması gerektiği bulgularına
ulaşılmıştır.