Çetinkaya C. P. (Yürütücü), Gül A., Onuşluel Gül G., Boyacıoğlu H., Barbaros F., Günaçtı M. C.
TÜBİTAK Uluslararası İkili İşbirliği Projesi, TÜBİTAK 2517 Uluslararası İkili İşbirliği, 2023 - 2025
Su-Enerji-Gıda-Çevre (WEFE) Baglantısı baglamında ?Kuraklıktan Hayatta Kalabilirlik
Endeksinin? gelistirilmesi, degisen iklim kosulları altında kuraklıklarla basa çıkmanın
bilimsel alanında yeni bir kavramdır. Endeks, kuraklıgın algılanma, kırılganlık,
uyarlanabilirlik ve geri kazanılabilirlik asamalarıyla baglantılı dört temel endeksin
hesaplanmasından elde edilecektir. Arastırmanın birincil odak noktası, tarımsal kuraklıklar,
yani mevsimsel verimi etkileyen kuraklıklar, yapısal kuraklıkları, yani mevcut tatlı su
kaynaklarını etkileyen kuraklıkları da arastırmak için genisletilecektir. Bu son analiz,
Türkiye'deki Menemen Bölgesi ve Malta Adası'nı kapsayan örnek olay incelemelerinin
ötesinde, yarı kurak iklime sahip Akdeniz Bölgesi çevresindeki çesitli yerleri içerecek sekilde
genisletilecektir.
Kuraklıktan Hayatta Kalabilirlik Endeksini olusturan temel endekslerin her biri, baslangıçta
tanımlanan ilgili, ancak birbirini dıslayan ekonomik, sosyal ve çevresel göstergelerin bir alt
kümesine baglanmıstır. Referans noktası yaklasımı ve/veya analitik hiyerarsi süreci, temel
alınan endekslerin her birinin, yani algılanma, kırılganlık, uyarlanabilirlik ve geri
kazanılabilirligin yanı sıra müteakip hesaplamanın hesaplanmasında kullanılacak tercih
edilen agırlıklandırma yöntemleri olarak öngörülmektedir. Kuraklıktan Hayatta Kalabilirlik
Endeksi. Nicel metodolojimiz, EIT Climate-KIC Iklim Degisikligi güdümlü Sistem
Haritalamaya dayalı yenilikçi bir nitel bilgi yönetimi yaklasımıyla desteklenecektir. Bu
bütünsel Sistem Haritalama yaklasımı, Türkiye ve Malta'da mevcut arastırmayla ilgili
ekonomik, sosyal ve çevresel verilerin toplanmasıyla ilgili kurumsal olusumların yanı sıra
politika ve karar alıcıları dahil etmek için kullanılacaktır. 3 çalıstay seklinde olması öngörülen
paydas katılımının, sırasıyla, ilk önce göstergelerin ilk alt kümesini veri mevcudiyetine karsı
incelemesi, tutulan endekslerin amaca uygun olup olmadıgını test etmesi ve son olarak
genel Kuraklıgın Sag Kalabilirligini dogrulaması seklinde gerçeklestirilecektir.
UNIMED'de benimsenen paydas katılımı yaklasımı, karar verme sürecinde yerel çiftçi
topluluklarının seslerinin ve isteklerinin nasıl gerektigi gibi dikkate alınabilecegini ve dikkate
alınması gerektigini politika yapıcılara ve karar vericilere kendi basına gösterecektir. Ayrıca,
WEFE NEXUS konseptinin benimsenmesi, degerlendirme çerçevesinin yakın zamanda
yayınlanan AB politikaları ve planlama stratejileri ile tamamen uyumlu olmasını
saglayacaktır; gıda sistemlerini adil, saglıklı ve çevre dostu hale getirmeyi amaçlayan AB
Yesil Anlasması'nın temelidir. WEFE NEXUS konsepti, AB'nin 2050 iklim tarafsızlıgına
ulasmak için bir ön kosul olarak algılanan ve gıda-su-besin maddelerine yüksek bir
döngüsellik potansiyeli atfeden Döngüsel Ekonomi Eylem Planı tarafından da
desteklenmektedir. Tüm sonuçlar, AB ve Akdeniz Bölgesi düzeyinde su yönetimi ve
kuraklıkla mücadele ile ilgilenen kuruluslara yönelik bir Politika Özeti niteliginde olacaktır.