Korunma Ve Tedavi Ulusal Platformu

TÜBİTAK Projesi, 1004 - Mükemmeliyet Merkezi Destek Programı FAZ I, 2023 - 2027

Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
Destek Programı: 1004 - Mükemmeliyet Merkezi Destek Programı FAZ I
Başlama Tarihi: Mayıs 2023
Bitiş Tarihi: Mayıs 2027

Proje Özeti

Orthohantavirüsler Hantaviridae ailesine ait RNA virüslerinden olup, negatif polariteli, zarflı, tek iplikli ve üç segmentten oluşan genoma sahiptirler. İnsanlar bu virüslerin asıl konakları olmasa da kemirici ve küçük memelilerden salgılanan viral partiküllerin solunması ya da teması yoluyla bu virüs tarafından enfekte olabilirler. Orthohantavirüsler bulundukları coğrafi konuma göre Yeni ve eski Dünya virüsleri olarak ikiye ayrılır ve Yeni Dünya Orthohantavirüsleri Hantavirüs Pulmoner Sendromuna (HPS) neden olurken Eski Dünya Orthohantavirüsleri, ağırlıklı olarak Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarında dağılım gösterirler ve insanlarda Renal Sendromlu Kanamalı Ateşi (RSKA) hastalığının etkenidirler. Asya kıtasında RSKA’nin ağır tipine sebep olan etken Hantaan orthohantavirus’tür ve bu virüsün mortalite oranı %15’tir. Orthohantavirüs genomunu oluşturan üç segment küçük (S), orta (M) ve büyük (L) şeklinde isimlendirilmektedir ve M segmenti glikoprotein öncüllerini kodlamaktadır. Virüsün hücreye bağlanması ve hücre içerisine aktarılmasında görev almakta olan Gn ve Gc glikoproteinleri, dört-katlı katlanma simetrisi gösterir ve her bir glikoproteinden dört adet bulunan başak kompleksleri halinde virüsün dış yüzeyini oluşturur.

Türkiye’den bildirilen ilk orthohantavirüs pozitiflikleri, 1997 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi’nde yapılan serolojik bir çalışmayla rapor edilmiştir ve bundan sonra 2009 yılında Karadeniz bölgesinde Orthohantavirüs insan salgını meydana gelmiştir. Bu salgından sonra Orthohantavirüs çalışmaları Türkiye’de de hız kazanmıştır.

Yaban hayatında orthohantavirüs yayılımının belirlenmesi, enfeksiyonun takibi, ileride oluşabilecek salgın bölgelerinin öngörülebilmesi için önem taşımaktadır. Erken dönem tanı konulması zor olan Orthohantavirüs enfeksiyonlarında etkin bir antiviral ajan bulunmaması nedeniyle enfeksiyondan korunmak çok önem taşımaktadır. Orthohantavirüs enfeksiyonlarına karşı piyasada hala etkili bir aşı bulunmamasından dolayı, Türkiye’de ilk kez izole edilen virüs sekansı kullanılarak SPyCatcher/SpyTag konjugasyonuyla Gn proteinin dış bölgesi OMV’lerle dekore edilerek tasarlanacaktır, ileri teknoloji bir aşının önemi gün yüzüne çıkmaktadır.