Seru Üretim Sistemi (SPS) için Hücre Tasarımı ve SPS Olgunluk Modelinin Oluşturulması

TÜBİTAK Projesi, 2219 - Yurt Dışı Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı, 2022 - 2023

Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
Destek Programı: 2219 - Yurt Dışı Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı
Başlama Tarihi: Nisan 2022
Bitiş Tarihi: Mart 2023

Proje Özeti

Seru Üretim Sistemi (SPS), Japon Hücresel Üretim Sistemi olarak bilinmektedir ve konveyör hatlarının üretim hücrelerine dönüştürülmesi ile ortaya çıkmaktadır. Uygulamada SPS’nin, montaj, test ve paketleme hatlarının dönüştürülmesinde yaygın kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışmanın amacı SPS prensipleri ile imalat işlemlerinin gerçekleştiği üretim hücresi tasarlamak ve oluşturulacak seru (hücre) yapısı temel alınarak bir olgunluk modeli geliştirmektir. SPS’nde seru yapısının oluşturulması ve imalat işlemleri amacıyla tasarlanması konusu bu çalışmanın özgün araştırma konusudur. Ayrıca SPS’de seru yapısının evrimsel ilerlediği düşünülmektedir. Bölünmüş seru, dönen seru ve yatai şeklinde ilerlemektedir. Bu çalışmada tasarlanması amaçlanan imalat işlemlerinin gerçekleştiği üretim hücresi ile SPS’nin uygulamasının evrimsel gelişimine bir katkı sağlayacaktır. Bu çalışmada aynı zamanda tasarlanmak istenen imalat hücresi yapısı aşamalı olarak değerlendirildiğinden SPS için uygulama adımları ve aşamaları bir olgunluk modeli oluşturulabileceğini işaret etmektedir. Bu noktada çalışmanın SPS için olgunluk modeli geliştirilmesi konusu ikincil bir özgün araştırma değeri olarak görülmektedir.

Literatürde mevcut olan hücre yapılarının analizi için sistematik literatür analizi yöntemi, ortaya çıkarılan hücre oluşturma kriterlerinin temalaştırılması için teori temelli temalaştırma yöntemi, ulaşılan temaların birbiriyle ilişkilendirilerek SPS ilkeleriyle bir bütün oluşturması için eşleştirme yöntemi ve hücre tasarımı için çok amaçlı optimizayon yönteminden yararlanılacaktır. SPS için olgunluk modeli geliştirilmesi için ise literatür analizi, boyutların belirlenmesi alt boyutların ortaya çıkarılması için uzmanların görüşü yönteminden, boyutların ağırlıklandırılması için Analitik Hiyerarşi Prosesi Yönteminden, olgunluk endeksinin formüle edilmesi için ise matematiksel modelleme yönteminden yararlanılacaktır.

Araştırma iki aşamalı olarak ele alınacaktır. Birinci aşama hücre yapısının tasarlanması ve ikinci aşamada olgunluk modelinin geliştirilmesi yapılanacaktır. Toplam 12 ay süre için hazırlanan iş paketi ile çalışma sırasında karşılaşılabilecek riskler göz önünde bulundurularak planlama yapılmıştır.

Çalışmanın SCI dergisi olan “International Journal of Production Research” dergisine makale olarak gönderilmesi ve ev sahibi kurumda düzenlenecek bir atölyede sunulması planlanmaktadır. Üretim sistemlerinin geleceği konusunda ekonomik ve sosyal sürdürülebilirliğine katkıda bulunması, işletmeler için yol haritası görevi üstlenmesi ve dijital dönüşüm ile harmanlanıp uygulamada mavi yaka çalışanların yetkinliklerinin arttırılması ile zanaatkarlar fabrikası yaratılmasına yönelik yaygın etkisi beklenmektedir. Ayrıca Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğü ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı iş birliğinde yürütülen Türkiye’de Uygulamalı KOBİ Yetkinlik Merkezi (Model Fabrika) projesi içinde SPS’nin yer alması ve Üniversite Sanayi iş birliği geliştirmek için kullanılmasına yönelik girişimler planlanmaktadır.

Literatürde yaratacağı özgün değer ile alanda tanınırlığa katkı sağlayacağı, alınacak atıflar ve uluslararası iş birlikleriyle gelişim sağlamasının yanında, SPS’yi üretim işlemleri arayışlarına çözüm aracı haline getirip, olgunluk modeli ile yol gösterici olarak sunulması planlanmaktadır.