Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kumaş Kulualp M., Polat E., Kıral F., Üstündağ Y., Canlar Akar D. (Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 1001 - Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı, 2025 - 2026
Obezite,
dünya genelinde ciddi bir halk sağlığı sorunu haline gelmiş olup, etiyolojisi
karmaşık ve çok faktörlü olan bir hastalıktır. Sıklıkla tercih edilen cerrahi
müdahaleler ve farmakolojik tedavilerin bazı ciddi yan etkileri vardır. Bu
nedenle akupunktur gibi alternatif tedavilere olan ilgi her geçen gün
artmaktadır. Elektroakupunktur, geleneksel akupunkturun elektroterapi ile
zenginleştirilmiş bir formudur ve modern tıpta geniş bir yelpazede
kullanılmaktadır. Bu yöntem, akupunktur noktalarına uygulanan uyarımı
güçlendirerek, manuel akupunkturun etkinliğini artırmayı hedefler. Obezite
tedavisinde akupunkturun potansiyel faydaları üzerine yapılan araştırmalar
olmasına rağmen, bu etkilerin moleküler düzeyde nasıl gerçekleştiği konusunda
daha fazla bilgiye ihtiyaç duyulmaktadır.
Kilo
verme süreci sonrasında tekrar kilo alımı sıklıkla görülen bir olgudur ve
tekrar kilo almanın bireyler üzerinde bir dizi fiziksel ve duygusal etkisi
olabilir: hayal kırıklığı ve motivasyon kaybı, özsaygı ve özgüven kaybı,
fiziksel sağlık sorunları, yeme bozuklukları, sosyal etkiler, tekrarlayan diyet
denemeleri bunlar arasında sayılabilir. Bu nedenle uygulanan tedavilerin
başarılı olabilmesi için tedavi sonrasında beslenme alışkanlıklarının bir yaşam
şekli haline gelmesi oldukça önemlidir. Obezite tedavisinde kullanılan bir
diğer alternatif yöntem olan aralıklı oruç düzenli olarak uygulandığında
kişilere sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırabilir ve kilo koruma
sürecine faydalı olarak bireylerin hayatını kolaylaştırabilir. Buna ek olarak
aralıklı orucun, yaşam süresi, obeziteyle ilişkili hastalıklar ve yaşlanmaya
bağlı sağlık sorunlara karşı olumlu etkileri de vardır.
Bu
proje ile dişi ve erkek obez ratlarda elektroakupunktur ve aralıklı oruç gibi
modern yaşam tarzı uygulamalarının yanı sıra bu iki yöntemin birleşiminden
oluşan kombine tedavilerin, enerji dengesini, duygusal durumu ve çeşitli
davranışları düzenleme yetenekleri nedeniyle ilgi çeken nöropeptitlerin
(galanin, speksin, kisspeptin ve oreksin) ve beslenme davranışı, insülin
hassasiyeti, inflamasyon gibi çok çeşitli biyolojik süreçlerde etkisi olduğu
düşünülen adipokinlerin (adiponektin, omentin, neudesin ve obestatin) serumdaki
seviyeleri, karaciğerde obezite ile ilişkili olduğu belirlenen miRNA’ların ve
hedef genlerinin ekspresyon düzeyleri, telomeraz aktivitesi ve telomer uzunluğu
üzerindeki etkileri detaylı bir şekilde araştırılacaktır.
Projemiz ile elektroakupunktur,
aralıklı oruç ve bu iki yöntemin kombinasyonunun moleküler etkilerinin
aydınlatılması amaçlanmaktadır. Bu moleküler analizlerin obezite ile ilişkili
biyolojik süreçlerin daha iyi anlaşılmasına ve bireyselleştirilmiş tedavi
stratejilerinin geliştirilmesine katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.
Bu
kapsamlı araştırma, obezite tedavisinde nöropeptitler, adipokinler, miRNA'lar
ve telomer dinamiklerinin rolünü anlamaya yönelik önemli veriler sağlayacaktır.
Akupunktur ve aralıklı oruç gibi tedavi yöntemlerinin bu biyolojik süreçler
üzerindeki etkilerinin araştırılması, obezite ve metabolik hastalıkların
tedavisinde yeni ve etkili yaklaşımlar geliştirilmesine yardımcı olabilir.