Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2012 - 2013
TÜRKİYE’DE BARAJ YÖNETİMİ VE STRATEJİK YAKLAŞIMLAR
“Dam Administration in Turkey and Strategic Approaches”
Dünyadaki kullanılabilir su kaynakları oldukça kısıtlıdır ve dağılımı düzensizlik
göstermektedir. Türkiye, su zengini ülkeler arasında yer almamaktadır. Akarsu rejimlerindeki ve
yağışlardaki düzensizlikler, iklim değişikliğinin de etkisiyle mevcut su kaynaklarının depolanmasını
daha önemli hale getirmektedir. Türkiye’de, günümüzde mevcut baraj sayısı 700’ün üzerindedir.
Bunun yanı sıra, 1500’ün üzerinde HES projesi bulunmaktadır. Su kaynaklarını geliştirme projelerinin
en önemlilerinden biri olan barajlar, artan su ihtiyacının yanı sıra enerji ihtiyacının karşılanmasında da
önemli bir seçenek olarak görülmektedir.
Baraj yapımında yaşanan artış ve baraj projelerinin yapım sürelerinin kısalması, ülkenin
sulama, içme suyu ve enerji ihtiyacının karşılanmasına önemli katkılar sağlamakla birlikte, baraj
projelerinin güvenilirliği konusunu, bir sorun alanı haline getirmektedir. Baraj projelerinin ekonomiye
sağlayacağı pozitif dışsallıkların, doğal ve toplumsal çevreye etkileriyle birlikte değerlendirilmesi
önemli bir konudur. Yasal düzenlemelerle baraj ve HES projelerine getirilen Çevresel Etki
Değerlendirme zorunluluğunu ortadan kaldıran muafiyetler, çevre sorunlarına yol açabileceği gibi
kamu projelerinde danışma etkisi olarak görülen “demokrasinin geliştirilmesine” olumsuz etki
yapacaktır. Özellikle özel sektör tarafından kısa süre içinde tamamlanan enerji üretimi amaçlı
barajlarda yaşanan kaza riskleri, HES yatırımlarındaki yürütmeyi durdurma kararları, baraj yapım
sürecinin ve ÇED Yönetmeliği başta olmak üzere bu süreçteki yasal düzenlemelerin yeniden
sorgulanmasını gerektirmektedir. Projelerde özellikle çevresel etki değerlendirme sürecinin şeffaf ve
katılımcı olması, doğal çevreye verilen zararı en aza indirerek, baraj yapımından etkilenen halkın
sürece katılımıyla baraj projelerinin sahiplenilmesine katkıda bulunacaktır.
Baraj yatırımlarının, kamu yönetimi açısından en önemli yönü, demokratikleşme kültürünün
geliştirilmesinde bir araç olarak ele alınmasıyla yapacağı katkıdır. Barajlara ilişkin bu toplantıda,
kamu, özel, sivil aktörler ve kurumların birlikteliğinde ülkemizdeki baraj yatırımları ve çevresel,
sosyo-ekonomik başta olmak üzere çok yönlü etkilerine ilişkin farkındalık yaratılması
hedeflenmektedir.