Uçar S. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2015 - 2017
Bu çalışmanın ana amacı atık biyokütle [badem kabuğu (BK), Antep fıstığı kabuğu (AFK), pirina küspesi (PK)] ile atık petrol ürünün [atık dizel motor yağı (AMY), atık plastikler (PE, PP)] çeşitli oranlarda karıştırılarak beraber ısıl bozunma işlemi (kopiroliz) ile yakıt yada kimyasal hammaddeye dönüştürülmesidir. Çalışılan tüm karışımlar için optimum kopiroliz çalışma sıcaklığı termogravimetrik analiz sonuçlarına göre 500°C’e olarak bulunmuştur. Proje dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde atık petrol ürünlerinin birbirleriyle etkileşimi incelenmiş, PE, PP ve AMY değişik oranlarda ikili ve üçlü karışımlar halinde kopiroliz işlemi ile katı, sıvı ve gaz yakıtlara dönüştürülmüştür. Kopiroliz işlemi ile sıvı ürün miktarının arttırılması açısından pozitif bir sinerjik etki bulunmuştur. Sıvı ürün verimleri ağ.% 70-86 aralığında bulunmuştur. İkinci ve üçüncü bölümde ise atık biyokütle ile atık petrol ürünlerinin (BK/AMY ve AFK/PP) birbirleriyle etkileşimi incelenmiştir. BK/AMY ve AFK/PP karışımları kopiroliz işlemi ile katı, sıvı ve gaz yakıtlara dönüştürülmüştür. Her iki bölümde yapılan kopiroliz işleminde biyoyağ miktarının arttırılması açısından pozitif bir sinerjik etki gözlenmemiştir. BK/AMY ve AFK/PP karışımlarının kopirolizinden en fazla ağ.% 73 biyoyağ elde edilmiştir. BK/AMY ve AFK/PP karışımlarının kopirolizinden elde edilen biyokarbonların kalori değerleri 33 MJ kg-1 olup, taşkömür eşdeğeri katı yakıt olarak kullanılabileceği bulunmuştur. Dördüncü bölümde ise atık biyokütle (PK) ile bir sıvı biyokütle olan ham kanola yağının (HKY) birbiriyle etkileşimi incelenmiştir. PK/HKY (2:1 ve 4:1) karışımlarının kopiroliz denemelerinde sıvı ürün veriminin artırılması açısından pozitif bir sinerjik etki bulunmuştur. PK/HKY ikili karışımlarının kopirolizinden ağ.% 38.9-67.2 aralığında biyoyağ elde edilmiştir. PK/HKY (1:1) karışımının kopirolizinden elde edilen biyoyağın zengin olefin ve (E)-9-oktadekenoik asit (elaidik asit) kaynağı olduğu belirlenmiştir. Çalışmada kopiroliz ile üretilen tüm gaz ürünlerin ısıl değerlerinin atıkların tekli pirolizine göre arttırıldığı bulunmuştur. Projede üretilen tüm sıvı ürünler ve biyoyağlar atmosferik damıtma ile fraksiyonlarına ayrıldıktan sonra ticari bir sıvı yakıt (nafta, dizel ve fuel oil) yada yakıt katkısı olarak kullanıla bilineceği tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Atık Biyokütle, Atık Petrol Ürünü, Kopiroliz, Biyoyakıt, Enerji