Akademik Veri Yönetim Sistemi
Mumcu T. (Yürütücü), Öncüoğlu S.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2024
Geleneksel örnek hazırlama tekniklerinden olan katı-faz ekstraksiyonu, sıvı-sıvı faz ekstraksiyonu,
dispersif mikro katı faz esktraksiyonu gibi ekstraksiyon teknikleri, analitler için yüksek geri kazanım
sağlamasına rağmen uçucu, toksik ve yanıcı olan organik çözücülerin kullanılması, yıkama basamağı
gerektirmeleri gibi analiz sürecini geciktiren işlem basamakları nedeniyle bazı dezavantajlara sahiptir.
Son yıllarda analitik kimyada önemli teknolojik ilerlemeler olmasına rağmen direkt örnek analizine imkân
sağlayan yeterince spesifik ve duyarlı, sınırlı sayıda teknik vardır. Analitik cihazlara uyumlu ve örnek
içerisindeki girişim yapan türlerin analiz üzerindeki etkisini ortadan kaldıracak yeni ve etkin tekniklere
ihtiyaç duyulmaktadır(Ana Cristine da Silva vd., 2019). Dispersif sıvı-sıvı mikroekstraksiyon yöntemi son
yıllarda örnek hazırlama basamağında işlem basitliği, hızlı yanıt vermesi, yüksek ekstraksiyon etkinliği ve
çok az miktarda organik çözücü kullanımı gibi özelliklerinden dolayı oldukça ilgi görmektedir. Bu tekniğe
olan ilgi kloroform ve metanol gibi toksik uçucu organik çözücülerin çok az miktarda ya da hiç
kullanılmaması nedeniyle, çevre dostu yeni bir analitik metot olmasından kaynaklanır ve bu metotların
geliştirilmesi organik çözücü kullanılan metotların popülerliğini azaltmaktadır(Rui Zhang vd., 2020).
Dispersif sıvı-sıvı mikroekstraksiyon yöntemi minyatür bir sıvı-sıvı ekstraksiyon tekniğidir. Bu teknik sulu
örnek, ekstraksiyon çözücüsü ve dağıtıcı çözücü içeren üçlü karışım sisteminden oluşur. Uygun miktarda
dağıtıcı ve ekstraksiyon çözücüsü karışımının sulu örnek içerisine hızlı bir şekilde eklenmesiyle faz
oluşumu sağlanmasına dayanır. Oluşan fazlar arasında hedef analit, hızlı ve etkin bir şekilde ayrılmış
olur. Elde edilen organik faz yüksek yüzey alanı ve küçük hacme sahiptir. Analit sulu örnekten organik
faza transfer edilir ve deriştirilmiş olur. Böylece geleneksel ekstraksiyon yöntemlerine göre daha az
maliyetli, hızlı ve etkin bir ekstraksiyon yapılmış olur(Xu Jing vd., 2019). Ancak ekstraksiyon işlemi
sırasında ekstraksiyon çözücüsü olarak yoğunluğu sudan daha yüksek halojenli, çevre ve insan
sağlığına zararlı organik çözücülerin kullanılması dispersif sıvı-sıvı mikroekstraksiyon tekniğinde
dezavantaj yaratmaktadır. Bu dezavantajın üstesinden gelmek amacıyla 2008 yılından bu yana
ekstraksiyon çözücüsü olarak iyonik sıvılar kullanılmaya başlanmış ve oldukça fazla sayıda çalışma
yapılmıştır. İyonik sıvılar termal kararlılıkları, düşük erime noktaları, düşük buhar basınçları, organik ve
Projenin Başlığı İyonik sıvı bazlı dispersif sıvı-sıvı mikroekstraksiyon yöntemi ile penisilinlerin
HPLC ile analizi öncesinde zenginleştirilmesi
Proje Yürütücüsü Öğr. Gör. Dr. Taşkın Mumcu
Araştırmacı(lar) Öğr. Gör. Dr. Serkan Öncüoğlu
Proje Türü Kariyer Başlangıç Destek Projesi
Proje Süresi (ay) 18
Proje Grubu ( X) Fen ve Mühendislik Bilimleri ( ) Tıp ve Sağlık Bilimleri ( ) Sosyal Bilimler
Yazım alanları gerektiği kadar uzatılabilir
sulu çözeltilerde çözünebilmeleri, ayarlanabilir fiziksel ve kimyasal özellikleri ve çok çeşitli organik
bileşikleri ekstrakte edebilme yetenekleri nedeniyle dispersif sıvı-sıvı mikroekstraksiyon tekniğinde
ekstraksiyon çözücüsü olarak tercih edilmeye başlanmıştır. Literatürde yapılan çalışmalarda iyonik
sıvıların kullanıldığı dispersif sıvı-sıvı mikroekstraksiyon tekniklerinde analitler için kütle transferi ve
ekstraksiyon etkinliğinin arttığı görülmüştür(Yan-Zhen vd., 2020). Bu çalışmada, (S)-1-metil-3-(2-
metilbutil)-1H-imidazol hegzaflorofosfat iyonik sıvısı hazırlanacak ve bu iyonik sıvı penisilinlerin HPLC ile
analizi öncesi analitik matriksden ayrılması ve zenginleştirilmesi için kullanılacak olan dispersif sıvı sıvı
mikroekstraksiyon yönteminde ekstraksiyon çözücü olarak kullanılacaktır. Sentezlenen iyonik sıvı ile
optimize edilecek olan yöntemde optimizasyon sonrası ekstraksiyon etkinliği literatürdeki diğer
çalışmalar ile karşılaştırılacaktır.