Yerleşim Merkezlerinin Kademelenmesi Araştırması Projesi Kapsamında Analiz, Modelleme ve Karar Destek Sistemi Kurulması Çalışması


Çubukçu K. M., Kazancık L. B.

CB Strateji ve Bütçe Başkanlığı (Kalkınma Bakanlığı) Projesi, 2019 - 2021

  • Proje Türü: CB Strateji ve Bütçe Başkanlığı (Kalkınma Bakanlığı) Projesi
  • Başlama Tarihi: Aralık 2019
  • Bitiş Tarihi: Haziran 2021

Proje Özeti

Türkiye’de merkezi yer kuramını esas alan mekânsal yapılanmaya yönelik çalışmalar oldukça eskiye dayanmaktadır. Bu çalışmalar kapsamında 1973 yılında başlayan ve 1982 yılında tamamlanan “Türkiye’de Yerleşme Merkezlerinin Kademelenmesi” (YER-MEK) uzun soluklu ve alanının öncü çalışmalarından biridir. YER-MEK 1982 Çalışması, ülkemizdeki mekânsal yapıyı, mekândaki sosyo-ekonomik ilişkileri, etkileşimleri, bölge merkezlerini ve her bir merkezin etki alanlarını ortaya koymuş ve farklı veri setlerini dikkate alarak ülke genelinde yedi kademe belirlemiştir. Ancak, sosyo-ekonomik yapıdaki değişimler ile hızlı teknolojik gelişmeler ulusal, bölgesel ve yerel düzeydeki mekânsal ilişki yapısını değiştirmektedir. İnsanların, malların, bilginin ve sermayenin akışının kolaylaşmış olması, coğrafi mekânın geçmişten farklı tanımlanmasına yol açmakta, mesafelerin kısıtlayıcı olmadığı uzmanlaşmış ağların oluşmasına neden olmaktadır. İşte YER-SİS, Türkiye’deki mevcut yerleşim sistemini ve yerleşimler arası ilişkileri yeni dinamikler çerçevesinde tanımlamayı amaçlamaktadır. YER-SİS, birçok farklı tema altında geniş bir veri seti ve yanı sıra tüm Türkiye’de uygulanan kapsamlı bir anket çalışması temelinde merkezi yerler teorisini ağ analizi yöntemleri ile bütünleştirilerek hibrit bir yaklaşımla tamamlanmıştır.