Manisa Yazma Eser Kütüphanesinde Yer Alan Geleneksel Türk Kitap Sanatları Açısından Özellikli Yazma Eserlerin Sürdürülebilirliğini sağlamak amacı ile Belgelenmesi,Tezyinat Tekniklerinin Tespiti ve Sonuçların Tezhip Sanatı Eğitiminde Kullanılması


Güney Zincir G. (Yürütücü), Öztürk İ.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2024

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Aralık 2023
  • Bitiş Tarihi: Aralık 2024

Proje Özeti

Kültür mirasımızın en önemli kaynaklardan biri yazma eserlerimizdir. Bu konuda ülkemiz oldukça zengin bir hazineye sahiptir. Bu bağlamda Anadolu’da çeşitli yazma eser kütüphaneleri kurulmuş ve farklı konularda istinsah edilmiş pek çok yazma eser söz konusu kütüphanelerde korunmaya alınmıştır. Manisa yazma eser kütüphanesi de Batı Anadolu’da yer alan önemli yazma eser merkezlerinden biridir. Kütüphanede farklı yüzyıllara ve konulara ait pek çok yazma eser bulunmaktadır.  Dağınık halde bulunan bu yazmalar Manisa ve çevresinde yer alan Muradiye ve Çeşnigir kütüphanelerinden, cami ve medreselerden, vakıflardan, özel koleksiyonlardan toplanmış bir araya getirilmiştir. Yazmalar önce “Manisa İl Halk Kütüphanesinde”, daha sonra “Manisa Yazma Eser kütüphanesi”nde korunmaya alınmıştır. Kütüphanede tıp, tarih, coğrafya, islam, gibi farklı konularda 14850 adet yazma bulunmaktadır.  Bu yazmalar içinde İslam aleminde önemli yeri olan, gerek hat, gerekse tezyinat açısından sanat değeri yüksek, kültür varlığımız olan 44 adet Kur'an-ı Kerim yazması da yer alır. Bunun yanında hem muhteviyat hem de kitap sanatları (Tezhip, hat, cilt, minyatür) açısından özellikli pek çok yazma eser korunarak günümüze kadar gelmiştir. Ancak bu eserler raflarda saklı kalarak, gün ışığına çıkamamaktadır. Aynı zamanda çeşitli sebeplerden dolayı yıpranmış, parçalanmış, yok olmaya yüz tutmuş pek çok eser bulunmaktadır. Bu yazma eserler Geleneksel Kitap Sanatlarımızın (hat,tezhip, minyatür ve cilt sanatı) oluşumunda çok büyük yeri olan sanat dallarımızın tümünü bünyesinde barındırır. Ancak raflarda sakalanan eserlerimizin pek çoğunun yıprandığı, kaplarının koptuğu, sayfalarının şirazesinden dağıldığı görülmüştür. Bu yazmaların durumunu tespit edip onların en kısa sürede korunmaya alınması gerekir. Aksi taktirde geleneksel sanat dallarımız açısından özellikli olduğu kadar muhteviyatı da önemli pek çok yazma eserimiz yok olmaya yüz tutacaktır. Yapılan proje ile kültür varlıklarımız olan bu yazma eserlerimiz belgelenecek, bozulmaları tespit edilecek ve Kitap sanatları açısından değerlendirmeleri yapılarak yayınlarla gelecek kuşaklara aktarılarak sürdürülebilirliği sağlanacaktır. Gelecek kuşaklarımızın söz konusu kültür varlıklarımızdan haberdar olması, bunların önemini kavraması ve sahip çıkılması ülkemiz için büyük önem arz etmektedir. Ayrıca tezhip sanatı eğitimi alan öğrencilerimiz için temel kaynak olan yazma eserlerimiz de görülen, yüzyıllara dayanan tezyinat teknikleri ve uygulama üslupları tespit ederek, analizleri yapılcaktır. Elde edilen sonuçlar  tezhip sanatı eğitiminde kullanılacaktır.