Akademik Veri Yönetim Sistemi
Deliormanlı A. H. (Yürütücü), Sözbilir H., Polat O. D., Zengin Çelik H., Eronat A. H., Özdoğan M. V.
Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje, 2016 - 2020
Bu çalışma, UDSEP-2023 (Ulusal Deprem Stratejisi ve
Eylem Planı)’nda “Deprem Bilgi Altyapısının Geliştirilmesi” hedefi altındaki
Eylem A.1.1.4. deki “Deprem öncesi anı ve sonrasında fay zonlarındaki yerkabuğu
deformasyonlarının ulusal ve yerel jeodezik ağlarla sürekli olarak izlenmesi ve
modellenmesi ile Eylem A.1.4.2. deki uydu görüntüleri ve coğrafi bilgi
sistemlerinden elde edilen verilerin de sistemle bütünleştirilmesi eylem
planlarına katkı koymak amacıyla, tarihsel ve aletsel dönemde depremler
ürettiği bilinen İzmir Fay zonundaki
heyelan hareketlerinin DInSAR (Differential Radar Interferometry), PSInSAR (Persistent
Scatterer Interferometry) ve LiDAR (light detecting and ranging)
yöntemleri ile belirlenmesi ve izlenmesini içermektedir.
Önerilen
projede ulaşılması amaçlanan ana hedefler aşağıda verilmektedir;
1.
Uzaktan algılama metotlarının heyelan
hareketlerinde kullanımının öneminin ortaya konması
2.
heyelan hareketleri sonucu oluşan yüzey hareketlerindeki düşey
değişimlerin belirlenmesi
3.
Çalışma alanı olarak seçilen İzmir fayı’nın 2
yıllık sürede üreteceği depremler ile, LiDar/DInSAR/PSInSAR görüntülerinden
elde edilecek yüzey deformasyonları arasında ilişkinin ortaya konması
4.
Belirlenen heyelanlı sahalarda meydana gelen
kütle hareketinin boyutunun ve hızının DInSAR/PSInSAR ve LiDAR yöntemi ile
tespit edilmesi ve doğruluğunun araştırılması,
5.
İzmir Fay zonu boyunca gözlenen heyelanların
etki alanındaki Balçova ve Agora yerleşimlerine ait yapı stoku yoğunluğunun ortaya
konması
Yukarıdaki hedeflere ulaşmak için uzaktan algılama yöntemlerinden olan
ve topografyadaki değişimlere duyarlı DInSAR/ PSInSAR ve LiDAR yöntemleri kullanılacaktır. DınSar/ PSInSAR yeryüzündeki düşey deformasyonları
ölçebilen bir uzaktan algılama metodudur. Bu metot ile en az iki radar uydu
görüntüsü kullanılarak analiz yapılmaktadır. Bu iki görüntünün fazları
karşılaştırılır ve faz farkı yükseklik farkıyla ilişkilendirilir. LiDAR yöntemi
yüksek seviyede ayarlanmış doğrusal, uyumlu ve faz elektromanyetik radyasyon
üreten ve geri alan bir cihazdır. LiDAR sisteminde de en az iki tarama sonucu
elde edilen nokta bulutu verileri kullanılarak analiz yapılmaktadır. LiDAR
sistemleri DınSar/
PSInSAR sistemlerine göre
daha dar alanda daha hassas ölçüm yapabilme kapasitesine sahip sistemlerdir.
Yüksek duyarlılıklı (cm) DInSar yöntemi ve yine yüksek duyarlılıklı (mm) LiDAR
yöntemi ile heyelan hareketleri sonucu oluşan yüzey hareketlerindeki
değişimleri saptamak ve izlemek kullanılabilir bir yöntem olarak görülmektedir.
Proje DInsar/
PSInSAR /LiDAR konusunda
uzman Maden Mühendisi, Sismoloji ve katif fay konusunda uzman Jeofizik
Mühendisi, ve Jeoloji Mühendisi jeodezi konusunda uzman Harita Mühendisi ve
uzaktan algılama konusunda uzman jeoloji mühendisinden oluşan çok disiplinli
bir ekip tarafından yürütülecektir. Projede ayrıca lisansüstü öğrenci bursiyer
olarak yetiştirilecektir.
Heyelan-Deprem-Diri Fay-yerleşim yeri arasındaki ilişkileri içeren Proje
sonuçları, İzmir Büyükşehir Belediyesi ile Narlıdere ve Balçova Belediyeleri
yanısıra İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü tarafından da doğrudan
kullanılabilecek çıktılar içerme potansiyeline sahiptir.