Akademik Veri Yönetim Sistemi
Canveren Ö. (Yürütücü), Arman M. N., Ağır B. S.
TÜBİTAK Projesi, 1002 - Hızlı Destek Programı, 2025 - 2025
Ulus-devlet inşa süreçleri devam eden ülkelerin uluslararası
ilişkileri, iç politikalarında olduğu üzere dış politikada da ulusal rol
arayışına ve kimlik inşa sürecine işaret etmektedir. Bu nedenle yeni kurulan devletlerin
dış politikada kendilerini nasıl konumlandırdıkları, hangi rol ve pozisyonu
öncülleştirdikleri ve buna kaynaklık eden iç, bölgesel ve sistemsel faktörlerin
keşfi, ilgili devletlerin dış politika oryantasyonlarını anlama ve açıklama
açısından önem arz etmektedir. Sosyal İnşacı kurama dayalı bu çalışma, kimlik
inşa sürecinde belirleyici rol oynayan liderlerin, uygunluk mantığına dayalı
şekilde ülkeleri için öngördükleri ulusal rolle uyumlu dış politika
geliştirdikleri varsayımına dayanmaktadır. TÜBİTAK başvurusuna konu bu
araştırma projesi, komünizm ve çatışma sonrası ulus-devlet inşa süreçleri devam
eden altı Batı Balkan devletinin dış politikasını analiz etmektedir: Arnavutluk,
Bosna-Hersek, Karadağ, Kosova, Kuzey Makedonya ve Sırbistan. Tümden gelim bir yöntemle ve karşılaştırmalı şekilde Holsti’nin
(1970) geliştirdiği “ulusal rol teorisi” kapsamında üç araştırma sorununa cevap
aranmaktadır: i) Devlet liderleri, hangi ulusal rolleri benimsemektedir? ii)
Devlet liderleri, benimsedikleri ulusal rolleri hangi kaynaklarla, neden ve
nasıl gerekçelendirmektedir? iii) Ulusal rol ve muhtemel kaynaklarına ilişkin
Batı Balkan devletleri arasındaki benzerlik ve farklılıklar nelerdir?
Keşfedici, nedensel ve karşılaştırmalı özellikleri bir arada barındıran
araştırma ile bölge devletlerin ulusal rollerinin
keşfi, alternatif kaynaklar üzerinden ulusal rollerin nedensel açıklamaları ve
nihayetinde benzerlikler ve farklılıklar üzerinden mukayese edilmesi
amaçlanmaktadır. Araştırma kapsamında, örneklemi oluşturan devlet
liderlerinin, veri setini oluşturan 2008-2024 yılları arasında Birleşmiş Milletler
(BM) Genel Kurulunda gerçekleştirdikleri konuşmaların “tematik söylem analizi”
gerçekleştirilecektir. Nitel araştırma yönteminin ortaya çıkardığı riskleri en
aza indirmek için bir bütçeye ihtiyaç vardır. Öyle ki veri setinin oluşturması
ve analiz aşamaları, ekip çalışmasını gerekli kıldığından stajyer giderleri ve
analiz kapsamında ihtiyaç duyulan teçhizat nedeniyle hızlı destek programına
başvuru yapılmıştır. Çalışmamız, örneklem genişliği ve karşılaştırmalı
araştırma deseni ile mevcut literatürden ayrılmakta olup bulgu ve sonuçları ile
literatüre katkı sağlama iddiasındadır. Altı aylık araştırma sonrasında
bildiri, makale ve seminerler ile bilimsel ve akademik çıktılar üretilmesi
amaçlanmaktadır.