Güldaş N., Gülay Z. (Yürütücü), Öktem İ. M. A., Alp Çavuş S., Sarı A. N.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2017 - 2020
Doğal su kaynakları ve insan yapımı su sistemlerinde yaygın olarak bulunan Legionella
bakterilerinin hastane su sistemlerinde kolonize olmaları nasokomiyal Legionellosis’in başlıca
nedenidir. Hastane su sistemlerinin Legionella açısından izlenmesi nasokomiyal
Legionellosis’in önlenmesinde ve kontrolünde ilk yaklaşımdır. Legionella sürveyansı için en
çok kullanılan yöntem olan kültür altın standarttır. Ancak uzun enkübasyon periyodu ve zayıf
duyarlılığı Legionella salgınına müdahale etmede gecikmelere neden olmaktadır. Son yıllarda
Polimeraz Zincir Tepkimesi (PZT) çevresel örneklerin taranmasında tamamlayıcı bir yöntem
olarak bildirilmekte ve PZT’nın kültürdeki kısıtlılıkların üstesinden gelebildiği belirtilmektedir.
Bu projede hastanemiz su sistemlerindeki Legionella kontaminasyonunun prevalansını kültür
ve konvansiyonel PZT ile araştırarak her iki yöntemin duyarlılıklarını karşılaştırmayı
amaçlandı.
Legionella pneumophilia pozitif su örnekleri ve kültür plakları optimizasyon çalışmaları
için kullanıldı. Kolonilerden yapılan DNA ekstraksiyonu sonucu elde edilen DNA’ lar PZT de
pozitif kontrol olarak yer aldı. Sulardan DNA izolasyonu için filtrasyon sonrası kit ile DNA
ekstraksiyonu yapıldı. 16S rRNA ve mip gen bölgesi için PZT gerçekleştirildi. Optimizasyon
çalışmaları sonucunda oluşturduğumuz protokol ile Legionella pneumophilia pozitif su
örneklerinde 16S rRNA gen bölgesini saptayabildik ancak mip gen bölgesini gözlemleyemedik.
Hastanemizin farklı bölgelerinden alınan 52 su örneğinde Legionella izlemi için kültür ve PZT’
ni eş zamanlı olarak gerçekleştirdik. Örneklerin tümünde kültürde üreme saptanmaz iken
PZT’de her iki gen bölgesi gözlenmedi.
Nasokomiyal Legionellosisin önlenmesi için hastane su sistemlerinin düzenli aralıklarla
izlenmesi önem taşımaktadır. Hastanemiz su örneklerinde gerek kültür, gerekse PZT ile
Legionella saptanmaması bu konuda yapılan çalışmaların etkinliğini göstermektedir. Su
örneklerinde Legionella’nın taranmasında 16S rRNA temelli PZT, kültür ile birlikte
kullanılabilir. Kültür sonucu oluşan kolonilerden DNA izolasyonu, PZT ve DNA dizi analizi
ile virulan Legionella türleri belirlenebilir. PZT’nin konvansiyonel kültürün yerini almadan
önce duyarlılık ve özgüllüğü hakkında daha fazla bilgiye ihtiyaç vardır.