Ruh sağlığı çalışanlarının feminist terapi yaklaşımına ilişkin görüşleri: Nitel bir araştırma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ASLIHAN ABADAN

Danışman: Fatma Selda Öz Soysal

Özet:

Bu araştırmanın amacı kendini feminist olarak tanımlayan ruh sağlığı çalışanlarının feminist terapi yaklaşımına ilişkin görüşlerini ortaya koymaktır. Türkiye'de yeterince temsil edilmeyen feminist terapinin ruh sağlığı çalışanlarının terapi uygulamalarına nasıl yansıdığının anlaşılması hedeflenmiştir. Araştırmanın modeli nitel araştırmadır. Araştırmanın çalışma grubu, ölçüt örnekleme yöntemi ile seçilen 14 ruh sağlığı çalışanından oluşmaktadır. Görüşmeler sonucunda elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda ruh sağlığı çalışanlarının feminist kimliklerinin gelişiminde toplumsal hayatta gözlemledikleri veya deneyimledikleri cinsiyet eşitsizliklerinin en etkili faktör olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Buna ek olarak eşitlikçi bir aile içinde büyümenin, ailede güçlü kadın rol modele sahip olmanın ve feminist aktivist hareketin içinde yer almanın feminist kimlik gelişiminde etkili olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların feminist terapi literatürüne hakim oldukları görülmüştür. Feminist ruh sağlığı çalışanlarının; cinsiyet rollerini terapide ele aldığı, terapist ve danışan ilişkisinin eşitliğine önem verdiği, danışanlarını güçlendirmeyi amaçladıkları sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların görüşleri doğrultusunda feminist terapiden tüm bireylerin yararlanabileceği sonucuna ulaşılırken, toplumsal cinsiyet normlarından zarar görmüş bireylerin en fazla yardımı göreceği belirlenmiştir. Katılıcmıların mesleki eğitimleri incelendiğinde, ruh sağlığı uzmanlarını yetiştiren yükseköğretim kurumlarında feminist terapiye yer verilmediği tespit edilmiştir. Ayrıca ruh sağlığı çalışanlarının büyük kısmının mesleki yaşantılarında cinsiyet rolleri ve bu rollere dayalı eşitsizlikleri deneyimledikleri görülmüştür. Türkiye'de psikoloji ile psikolojik danışmanlık ve rehberlik alan yazında feminist kimlik gelişimi, feminist terapi, feminist terapistler üzerine yapılmış oldukça sınırlı sayıda araştırma bulunmaktadır. Bu araştırmanın kadın çalışmaları ve feminist terapi çalışmaları alanına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.