Pulmoner hipertansiyonu olan hastaların sağlık okuryazarlığı düzeyi ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DİLARA OKUMUŞ

Danışman: Dilek Sezgin

Özet:

Bu çalışmanın amacı pulmoner hipertansiyon hastalarında sağlık okuryazarlığı düzeyini ve etkileyen faktörleri belirlemektir. Araştırmanın örneklemini Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Pulmoner Hipertansiyon polikliniğinde izlenen 73 hasta oluşturmuştur. Veriler Eylül 2021- Haziran 2022 tarihleri arasında toplanmıştır. Tüm veriler bilgisayarda SPSS (Statistical Package For Social Sciences) for Windows 22 programına kaydedilerek analiz edilmiştir. Dağılımın normalliğine karar vermek için Kolmogorov-Smirnov, bağımsız iki grup karşılaştırmasında t-testi (Independent sample t-testi) ilişkisiz iki ya da daha fazla grubun karşılaştırılmasında tek yönlü varyans analizi, farkın kaynağının belirlenmesi için post hoc testlerinden Tukey testi kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiye Pearson ve Spearman korelasyon katsayısı ile bakılmıştır. Elde edilen değerlerin anlamlı olup olmadığının yorumlanmasında 0.05 anlamlılık düzeyi ölçüt olarak kullanılmıştır. Çalışma kapsamında hastaların %83,56'sının (n:61) kadın, %78,08'inin (n:57) evli, %45,21'inin (n:33) ilköğretim mezunu olduğu, %86,30'unun (n:63) çalışmadığı, %60,27'sinin (n:44) gelirinin giderine eşit olduğu, %72,60'ının (n:53) eşi ile birlikte yaşadığı saptanmıştır. Hastaların yaş ortalaması 53,34±17,35'dir. Hastaların %30,1'inin (n:22) yetersiz sağlık okuryazarlığı, %23,3'ünün (n:17) sorunlu-sınırlı sağlık okuryazarlığı, %26'sının (n:19) yeterli sağlık okuryazarlığı, %20,5'inin (n:15) mükemmel sağlık okuryazarlığı düzeyine sahip olduğu tespit edilmiştir. TSOY- 32 Türkiye sağlık okuryazarlığı genel puan ortalaması 31,79 olarak bulunmuştur Pulmoner hipertansiyon hastalarında çalışma durumu, gelir durumu, eğitim durumu, pulmoner hipertansiyon dışında kronik hastalık varlığı, WHO (DSÖ) fonksiyonel sınıflaması ile sağlık okuryazarlığı düzeyi arasında anlamlı ilişki bulunurken Pulmoner Hipertansiyon tanı grubu ve medeni durum ile SOY arasında anlamlı ilişki bulunamamıştır. Çalışma sonuçlarına göre pulmoner hipertansiyonu olan hastalara etkin bakım sağlayabilmek için sağlık okuryazarlığı düzeylerinin belirlenmesi, sağlanacak eğitim, izlem ve danışmanlık süreçlerinde farklı sağlık okuryazarlık düzeylerine göre girişimler planlanması önem taşımaktadır.