Türkiye’nin Döngüsellik Performansı: Avrupa Birliği Ülkeleri ile Karşılaştırmalı Bir Araştırma


SAYIN F., UTKULU U.

Verimlilik Dergisi, sa.Döngüsel Ekonomi ve Sürdürülebilirlik, ss.187-204, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.51551/verimlilik.1110168
  • Dergi Adı: Verimlilik Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.187-204
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Bu çalışma, müzakereci aday ülke olan Türkiye’nin, Avrupa Komisyonu tarafından döngüsel ekonomiye ilişkin izlem çerçevesinde yer alan göstergeler açısından döngüsellik performansının hesaplanmasını amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda Avrupa Birliği (AB) ülkeleri bulguları ile karşılaştırma yapılarak Türkiye’nin döngüsellik potansiyeli ortaya konulmaktadır. Yöntem: İlk aşamada; AB ülkeleri karşısında Türkiye’nin döngüsellik gelişimi betimsel olarak karşılaştırılarak incelenmektedir. İkinci aşamada, AB döngüsel ekonomi göstergelerinden Türkiye için açıklanan beş temel gösterge çerçevesinde oluşturulan bir sentetik endeks (Ulusal Ekonomiler Döngüsellik Endeksi-INEC) vasıtasıyla ülkenin döngüsellik performansı araştırılmaktadır. Bulgular: Betimsel ve endeks bulgularının birbiriyle uyumlu olduğu görülmektedir. Endeks (INEC) bulguları, Türkiye’nin döngüsellik performansında AB ortalamasının gerisinde kaldığına işaret etse de incelenen dönemde (2016-2018) ülkedeki döngüselliğin artışı lehine bir eğilim görülmektedir. Türkiye’nin; Birlik içinde 2018 yılı itibarıyla en düşük döngüsellik düzeyine sahip olan Malta, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve Estonya’dan daha yüksek döngüsellik endeksine sahip olduğu hesaplanmıştır. Özgünlük: Yazında, AB döngüsel ekonomi göstergeleri temelinde oluşturulan bir endeks vasıtasıyla Türkiye’nin döngüsellik performansının araştırıldığı ve AB ülkeleri ile karşılaştırmasının yapıldığı bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu nedenle çalışmanın ilgili alandaki özgün ve yaygın etkisinin önemli olacağı düşünülmektedir.
Purpose: This study aims to calculate the circularity performance of Türkiye, a negotiating candidate country, in terms of the indicators included in the monitoring framework of the Circular Economy by the European Commission. In line with this purpose, Türkiye’s circularity potential is revealed by comparing the evidence of the European Union (EU) countries. Methodology: In the first stage, the circular development of Türkiye is examined in a comparison with descriptive style over the EU countries. In the second stage, the circular performance of the country is investigated and compared by means of a synthetic index (Index of National Economies Circularity-INEC) constructed within the framework of five basic indicators announced for Türkiye. Findings: Both descriptive and index findings seem to be compatible. Although the empirical findings of the Index (INEC) suggest that Türkiye ranks behind the member countries in terms of the circularity performance in average, there appears to be an increase in favour of the country’s circularity during the period (2016-2018) examined. Originality: In the literature, no study is found in which Türkiye’s circular potential and performance are investigated and compared with the EU countries through an index constructed based on the EU Circular Economy indicators. For this reason, it is considered that the original and widespread effects of the work are going to be significant.